Dode kikkers en zuurstofgebrek

Hans van de Bogert bij de poel des doods op de 'Schaopedobbe' bij het Friese Elsloo, waar 888 Bruine kikkers de dood vonden

                                                                                    Tekst en foto's Jelle Hofstra

Inleiding

Het afgelopen wintertje in december 2002, net voor de jaarwisseling, heeft ondanks zijn vrij korte duur, voor nogal wat dode kikkers gezorgd. Zo kreeg ik van Rinze de Vries uit Oudehorne in de eerste dagen van het nieuwe jaar de melding dat in zijn vijver maar liefst 68 dode Bruine kikkers waren gevonden. Willemke Lap uit Ureterp maakte melding van plm. 50 dode dieren en Douwe Kussendrager uit Gorredijk telde er een tiental. De heer Tichelaar uit Makkinga spande de kroon. Hij viste 150 dode kikkers uit zijn vijver. Ook Wiebe Scheenstra uit Oosterwolde, die een natuurrubriek in de ’Nieuwe Ooststellingwerver’ verzorgt, kreeg meldingen binnen van dode kikkers in vijver.

Zuurstofgebrek

Wat al deze vijvers gemeen hebben, is dat ze voor de winter niet zijn geschoond. En de doodsoorzaak vermoedelijk een samenloop van omstandigheden is. Vorig jaar stierven de planten in de vijvers vrij laat af. Ook lieten de bomen hun bladeren op een later tijdstip vallen.
Om al het afgestorven vijvermateriaal en de in het water gevallen bladeren te verteren, zijn grote hoeveelheden zuurstof nodig. Aangezien we een vroeg wintertje hadden was dit proces nog in volle gang. De kikkers zijn dan vermoedelijk ook gestorven aan zuurstofgebrek.
 

Slachting

Vooral de combinatie strenge winter en diepontwatering kan desastreus zijn voor kikkers. Zo richtte de winter van 1996 een ware slachting aan onder de kikkers. Ik vond toen in een ven op de Lippenhuisterheide tussen de 60 en 80 dode Bruine kikkers. Op de ’Schaopedobbe’ te Elsloo voltrok zich echter een klein drama. In vijf recent gegraven zgn. 'paddenpoelen' werden door Hans van de Bogert en mij maar liefst 888 dode Bruine kikkers geborgen. Ook mensen met een tuinvijver melden toen massale kikkersterfte.