Extreme angst voor reptielen en amfibieën

                                                                                                     Tekst en foto's Jelle Hofstra

Bang zijn voor kikkers, padden of slangen is geen zeldzaamheid en komt regelmatig voor.  Het zien van een dergelijk dier roept vaak heftige reacties op. Maar ook kikkergekwaak alleen al kan bij sommigen huiveringen laten ontstaan. Er is hier soms sprake van een uit de hand gelopen angst. Soms ligt hier een traumatische ervaring aan ten grondslag.

Zo meldde een mevrouw mij dat ze zelfs bij het zien van een onschuldige ringslang al in paniek raakte. Als kind had ze meegemaakt dat haar vriendinnetje door een adder werd gebeten. Nadien heeft ze anders niet gehoord als: pas op! Kijk uit voor slangen! Of de angst voor slangen is aangeboren of wordt ’ingeprent’ is mij niet geheel duidelijk, maar ik houd het op het laatste. Immers erg jonge kinderen treden dit soort dieren heel onbevangen tegemoet. Totdat mamma in paniek uitroept dat het opgepakte dier levensgevaarlijk is en bovendien nog vies ook.

Mensen reageren heel verschillend op deze dieren. Er zijn mensen die mij dol enthousiast melden dat ze in hun vijver of slootje dag en nacht kunnen genieten van die heerlijke kikkerconcerten. Anderen zijn minder lyrisch. Elk jaar als het kikkerseizoen weer is aangebroken krijg ik vragen wat er aan die luidruchtige kikkers te doen is. De herrieschoppers houden hen ’s nachts uit de slaap. Of ik ze misschien kan vangen om naar een andere plek te brengen. Deze mensen moet ik natuurlijk teleurstellen. Kikkers zijn beschermde dieren die niet mogen worden verstoord, gevangen of worden gedood.

Maar mensen verzinnen de gekste dingen om van hun ergernissen af te komen. Hier een kleine bloemlezing:

 ○  Een dame met een groot huis en dito tuin in het bos belt regelmatig of de ringslangen in  haar tuin verwijderd kunnen worden, omdat ze gevaar opleveren voor haar kleinkinderen;

 ○ Iemand schiet ’s nachts met een windbuks en een luchtdrukpistool kwakende  kikkers dood omdat de bewoners niet kunnen slapen van de herrie;

○ Een oudere weduwe klaagt over parende kikkers en wil het dril en de kikkers  uit haar vijver laten halen. Dit omdat buurvrouwen klagen over de griezels. Bovendien zouden de parende kikkers aanstoot geven aan de kleinkinderen;

○ Een bewoner van het buitengebied klaagt over de herrie van de rugstreeppadden in zijn recent met subsidie aangelegde kikkerpoel en vraagt om daar iets aan te doen;

○  Op een verjaardag verteld iemand doodleuk dat hij elk jaar dril van tientallen groene kikkers uit zijn vijver in de vuilcontainer gooit, anders barst het straks van de kikkervisjes in zijn vijver;

○  Een chauffeur van een vuilnisauto ziet via zijn schermpje in de cabine dat er in een groenafvalcontainer tientallen levende groene kikkers zitten;

○  Iemand stort enkele zakken zout in een slootje met het doel de daar herrieschoppende groene kikkers te doden.

Dit alles wijst op extreem overspannen reacties van mensen die wel erg van de natuur zijn vervreemd. Het is voor mij dan ook onbegrijpelijk dat iemand zich kan ergeren aan geluiden die specifiek bij de natuur horen. We moeten blij zijn dat onze ’boerennachtegaal’ nog te beluisteren is. Immers in de jaren zestig van de vorige eeuw was zijn gekwaak zo goed als verstomd. Sloten waren in die tijd ernstig vervuild en er was jarenlang driftig gespoten met een insecticide: het wondermiddel DDT. Dit trof vooral onze groene kikker, omdat dit dier zowel op het land als langere tijd in het water verblijft en dus zowel op het land als in het water de volle laag kreeg. Met de strenge winter van 1963 kregen de nog resterende kikkers de genadeklap. De groene kikker leek uitgestorven. Pas met het verbod op de DDT keerden de kikkers – zij het zeer langzaam en nog steeds in mindere mate dan in de vijftiger jaren – in de sloten terug.

Geniet daarom van de prachtige kikkerkoren. Kikkers horen hier nu eenmaal thuis met onze enorme lengte aan sloten. En bedenk als u weer eens de slaap niet kunt vatten door het uitbundige kikkergezang, dat u een derde van uw leven slaapt. Dat wil zeggen dat u, als u de negentigjarige leeftijd haalt, daarvan 30 jaar slapende heeft doorgebracht. Zonde toch?

Voor mensen die een dergelijk angst voor reptielen en amfibieën hebben dat het hun hele leven beheerst en daardoor de tuin of de natuur niet meer in durven, kunnen speciale cursussen worden gevolgd.